สนธิ สมมาตรเป็นนักร้องเพลงลูกทุ่งชายจากดินแดนที่ราบสูงที่ร้องเพลงที่ใช้เสียงสูงได้ดี ถนัดร้องเพลงช้าในแนวหวาน โดยเพลงต้นฉบับที่เขาร้อง เกือบทั้งหมดจะเป็นเพลงในแนวนี้ทั้งนั้น จนหลายคนเรียกเขาว่าทูล ทองใจของชาวอีสาน เขามีผลงานเพลงดังมากมาย และเพลงของเขาก็เป็นสาเหตุส่วนหนึ่งที่ทำให้ สุริยา ชินพันธุ์ ดาราหนุ่มชื่อดัง หน้าตาหล่อเหลาในยุคนั้น ผันตัวมาเป็นนักร้องลูกทุ่งอย่างจริงจัง ซึ่งเป็นการเปิดศักราชให้ดาราดังในยุคนั้นหันมาจับงานร้องเพลงลูกทุ่งกันเป็นแถว ผลงานเพลงดังของสนธิ สมมาตรก็อย่างเช่น “ ลูกทุ่งคนยาก” ,“ออกพรรษาที่เชียงคาน” และ” ด่วน บขส.”
สนธิ สมมาตร มีชื่อจริงว่า ไพฑูรย์ ทุมวงศ์ เกิดเมื่อปี 2495 ที่บ้านทุ่ง ต.นาคำใหญ่ ปัจจุบันขึ้นอยู่กับ ต.แดงหม้อ อ.เขื่องใน จ.อุบลราชธานี โดยเป็นบุตรคนสุดท้องของครอบครัว เมื่อปี 2512 ขณะกำลังศึกษาอยู่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนศรีทองวิทยา ที่ จ.อุบลราชธานี สนธิ สมมาตรก็หยุดเรียนกลางคันและเดินทางเข้ากรุงเทพฯแบบไม่รู้จักใครเลย โดยมีความหวังลึกๆว่าจะมาเป็นนักร้อง
ที่เมืองหลวง สนธิ สมมาตร เข้าทำงานในโรงงานทำเก้าอี้บุนวม ระหว่างที่โรงงานส่งไปซ่อมเก้าอี้ที่โรงภาพยนตร์เมโทร ย่านประตูน้ำ ก็ได้ทำความรู้จักคุ้นเคยกับผู้จัดการโรงภาพยนตร์ และเอ่ยปากขอร้องว่าหากมีวงดนตรีมาเปิดการแสดงที่นี่ ขอให้ช่วยฝากฝังเขาเป็นนักร้องด้วย ต่อมาสนธิ สมมาตร ลาออกจากโรงงานทำเก้าอี้มาเป็นบริกรย่านถนนเพชรบุรี และก็ได้เริ่มเข้าประกวดร้องเพลงตามงานวัดแถวนั้น ในปี 2515 เขาชนะการประกวดร้องเพลงที่วัดอุทัยทารามจากเพลงในแนวเสียงของทูล ทองใจ และมีโอกาสเข้าเป็นนักร้องในวง “181 คอมโบ้” โดยได้รับค่าตัวครั้งละ 20 บาท แต่เดือนหนึ่งมีงานแค่ 1-2 ครั้ง แต่ในปีเดียวกันนั้น ผู้จัดการโรงภาพยนตร์เมโทรก็มาเรียกตัวเขาไปพบกับขวัญจิต ศรีประจันต์ที่มาเปิดการแสดงที่โรงภาพยนตร์ และได้เป็นนักร้องประจำวงตามที่หวัง โดยใช้ชื่อว่า คม คีรีบูน ที่เขาเป็นคนตั้งเอง จากความชื่นชอบเป็นการส่วนตัวต่อชื่อ คม ขวัญแก้ว นักร้องคนหนึ่งในวงสุรพล สมบัติเจริญ ส่วนคีรีบูนนั้น เขาก็ว่าเป็นนกที่ได้ชื่อว่ามีเสียงไพเราะที่สุด
ปีถัดมา สนธิ สมมาตร มีโอกาสบันทึกเสียงเป็นครั้งแรกในเพลง “ ฟ้าร้องที่หนองหาร “ และ “รักเหลือเดน” ผลงานการประพันธ์ของ ทอง ธนาทิพย์ หรือ ทอง ธาราทิพ ซึ่งเพลงแรกนั้นก็เป็นที่ชื่นชอบของแฟนเพลงอย่างน่าพอใจ ปี 2517 ทอง ธนาทิพย์ ทำให้สนธิ สมมาตรโด่งดังมากขึ้นไปอีกจากเพลง “ ออกพรรษาที่เชียงคาน “ และจนถึงปัจจุบันเพลงนี้ก็มักถูกนำมาใช้ในงานบุญเทศกาลของ อ.เชียงคานอยู่เป็นประจำ
ปี 2518 สนธิ สมมาตร ลาออกจากวงขวัญจิต ศรีประจันต์ และไปเก็บตัวอยู่ที่เชียงใหม่อย่างเงียบๆร่วมครึ่งปีโดยให้เหตุผลว่า ไปตามที่ใจอยากไป แต่ครูพงษ์ศักดิ์ จันทรุกขา ได้ไปเรียกตัวเขากลับมา พร้อมกับทะยอยป้อนเพลงดังให้เขาอยู่เป็นระยะ ขณะที่ชื่อ คม คีรีบูน ถูกเปลี่ยนชื่อมาใช้สนธิ สมมาตร จวบจนถึงปัจจุบัน ตามคำแนะนำของครูเอง งานนี้ สนธิ สมมาตร กลับมาดังอีกครั้งด้วยเพลง “ ด่วน บขส.” ของครูพงษ์ศักดิ์ จันทรุกขา และ “ ลูกทุ่งคนยาก “ ของครูสุรินทร์ ภาคศิริ เพลงเหล่านี้และเพลงอื่นๆทำให้สนธิ สมมาตร ผูกขาดเพลงหวานแนวอีสานไว้หมดสิ้นแบบไม่มีใครมาเทียบได้จวบจนถึงปัจจุบัน
เพลงดังของเขาส่วนหนึ่งถูกนำไปเป็นเพลงประกอบภาพยนตร์เรื่อง “มนต์รักแม่น้ำมูล“ ที่สร้างเมื่อปี 2521 โดยมีดาราดังอย่างสุริยา ชินพันธ์ เป็นพระเอก และต้องรับบทลิปซิงค์เพลงของสนธิ สมมาตร ซึ่งการผสมผสานของเสียงที่ไพเราะ และภาพที่งดงามเป็นที่ชื่นชอบของแฟนภาพยนตร์ในยุคที่ยังไม่รู้จักมิวสิกวิดีโออย่างมาก ขณะที่สุริยา ชินพันธุ์ ก็เคลิบเคลิ้มตามแฟนภาพยนตร์ไปด้วย ถึงขั้นลงทุนตั้งวงดนตรีลูกทุ่งตามคำแนะนำของแฟนภาพยนตร์ ชื่อวง “ลูกทุ่งดารา สุริยา ชินพันธุ์ “ จากนั้นดาราอีกหลายคนก็แห่กันมาจับธุรกิจเพลงลูกทุ่งกันอีกหลายคน
สำหรับสนธิ สมมาตรนั้น หลังความสำเร็จของภาพยนตร์ เขาก็หันมาตั้งวงดนตรีของเขาเอง และออกเดินสายแถวภาคอีสาน แต่ก็อยู่ได้แค่ปีกว่าๆก็ยุบวงไป
สนธิ สมมาตร มีผลงานเพลงอยู่ค่อนข้างน้อย คือประมาณ 60 เพลงเท่านั้น ถ้าไม่นับการเอาเพลงเก่ามาขับร้องใหม่
ก่อนหน้านี้สนธิ สมมาตร เจ้าของเสียงเพลง "ลูกทุ่งคนยาก" ก็ป่วยเป็นต่อมทอนซิลอักเสบเรื้อรังและต้องเข้ารับการผ่าตัดเช่นกัน หลังการผ่าตัดที่รักษากล่องเสียงอยู่สองสามปี แม้เสียงจะเปลี่ยนไปบ้าง สนธิ สนมาตรก็มีผลงานเพลงออกมาบ้าง โดยส่วนมากจะเป็นการนำเพลงเก่ากลับมาขับร้องใหม่ ปัจจุบัน สนธิ สมมาตร ได้ไปทำธุรกิจเปิดร้านขายกาแฟ
